Het United States Holocaust Memorial Museum is Amerika’s nationale instelling voor documentatie, studie en interpretatie van de geschiedenis van de Holocaust. Dit museum in de Verenigde Staten is de centrale opslagplaats van gegevens over de Holocaust, waar onderzoekers, studenten, onderwijzers, genealogen en het brede publiek toegang hebben tot uiteenlopende collecties, waaronder: foto’s, voorwerpen, films, muziek, archiefdocumentatie, boeken en getuigenissen van zowel overlevenden, daders en ooggetuigen van de Holocaust. Deze collecties, gecombineerd met wetenschappelijke programma’s, ondersteunen het onderzoek en de studie van de Holocaust en genocide en bewaren de herinnering aan deze tragische gebeurtenissen.

Als onderdeel van de inspanningen van het museum om informatie over de vervolgingen tijdens de Holocaust en de Nazi-periode te verzamelen, te bewaren en te verspreiden, werd in Brno, Tsjechië (Moravský zemský archiv v Brně – MZA) het project gelanceerd om de Gestapo-archieven van het Moravische Provinciaal Archief te digitaliseren. De ScanFactory-divisie van iGuana in Praag werd met het digitaliseren van deze Gestapo-archieven voor het Holocaust Memorial Museum in de Verenigde Staten belast. Intussen scande en indexeerde het iGuana-team al bijna 700.000 van de geschatte 1.500.000 pagina’s in de MZA Gestapo-archieven. iGuana werkt nauw samen met het Moravian Provincial Archive en het Holocaustmuseum van de Verenigde Staten aan het digitalisern van de resterende gegevens.

Gestapo Brno: Archiefgegevens en Digitaliseringsproces

De archieven van Gestapo Brno bevatten verschillende soorten documenten, waaronder onderzoeks- en arrestatiedossiers en administratieve bestanden. De onderzoeks- en arrestatiedossiers gaan voornamelijk over Tsjechische staatsburgers die op last van uiteenlopende aanklachten gearresteerd werden, zoals o.m. het doen van anti-Duitse of politieke uitspraken, luisteren naar buitenlandse radio-uitzendingen, sabotage, asociaal gedrag, wapenbezit, rassenvermenging, economische, religieuze, burgerlijke, administratieve en andere strafbare overtredingen. Verder bevatten de archieven ook documentatie over Gestapo-acties tegen Tsjechische verzetsgroepen en joden, over de ontbinding van Tsjechische organisaties, de inbeslagname van eigendommen en bezittingen en situatierapporten.

Het formaat en type van de beschikbare bestanden en documente is zeer uiteenlopend en gaat van extra groot (bijv. kaarten), gedrukt of met de hand geschreven vellen, los of geniet, gebonden of ongebonden, aan elkaar genaaid met een touwtje, verkreukeld, slecht leesbaar, met fotografisch materiaal, enz. Veel van deze documenten zijn bijzonder fragiel en vergen daarom grote voorzichtigheid bij het hanteren, zowel tijdens de voorbereiding als tijdens het scannen. De iGuana-specialisten moeten voor het scannen alle nietjes, draad of ander bindmateriaal zorgvuldig en met behulp van gespecialiseerde gereedschappen verwijderen. Het is ook absoluut noodzakelijk dat de volgorde van de documenten in een bestand tijdens het scannen exact behouden blijft, ongeacht of een afzonderlijk bestand slechts enkele pagina’s of honderden pagina’s materiaal bevat. Na het scannen moeten alle documenten in hun oorspronkelijke staat worden terugbezorgd, dat wil zeggen genaaid, gestikt of anderszins samengebonden op precies dezelfde manier, op precies dezelfde plaatsen en in exact dezelfde volgorde als oorspronkelijk. Dit vereist precisiewerk van hoog opgeleide specialisten, die elk aan een specifieke reeks documenten werken, speciale gereedschappen en scanapparatuur gebruiken, de documenten en bestandsmappen handmatig voorbereiden en scannen, en nooit delen van hun werk delen met een ander lid van het team.

Alle werkzaamheden voor dit project worden uitsluitend on-site uitgevoerd in het Moravische Provinciaal Archief zonder dat een document of bestand het archief ooit verlaat. iGuana installeerde gespecialiseerde scanners bij MZA om deze documenten van onschatbare waarde te digitaliseren. Verschillende scanners worden gebruikt om verschillende soorten documenten te digitaliseren. Bepaalde documenten worden bovendien apart gedigitaliseerd vanwege hun toestand of niet-standaard formaat. Alle scans worden handmatig uitgevoerd. Verder worden de scanners zelf continu gereinigd en door gespecialiseerde medewerkers in optimale staat gehouden om een perfecte scankwaliteit te garanderen en ervoor te zorgen dat geen enkel document tijdens het scannen beschadigd raakt. Wegens de complexiteit van het werk en om de best mogelijke kwaliteit te waarborgen, werken iGuana-specialisten in shifts van maximaal 2 personen. Ten slotte worden alle gescande documenten / digitale afbeeldingen handmatig geïndexeerd volgens strikte normen voor musea en archieven.

Het is onze hoop dat we door het Holocaust Memorial Museum in de Verenigde Staten en het Moravische Provinciaal Archief bij te staan bij het digitaliseren van deze materialen kunnen bijdragen aan hun missie om de kennis en de herinnering aan de Holocaust voor toekomstige generaties levend te houden en te bewaren.