Het is voor iGuana een grote eer om aan het Mmmonk-project te kunnen bijdragen als vertrouwde en ervaren partner voor de professionele digitalisering van kostbare en fragiele middeleeuwse manuscripten van verschillende belangrijke abdijen in middeleeuws Vlaanderen (België).
Mmmonk staat voor Middeleeuwse Monastieke Manuscripten – Open – Netwerk – Kennis. Het is een samenwerkingsproject van de Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Ten Duinen in Brugge en het Bisdom Gent. Het Mmmonk-project wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid (departement Cultuur, Jeugd en Media). Het project wil de meer dan 700 middeleeuwse manuscripten van de abdijen Ten Duinen, Ter Doest, Sint-Pieters en Sint-Baafs op een duurzame en open manier digitaal ontsluiten op het Mmmonk-platform via International Image Interoperability Framework (IIIF). De gescande en gedigitaliseerde beelden en metadata worden toegankelijk gemaakt via het virtuele bibliotheekplatform van Mmmonk. Dit kennisplatform zal onschatbare educatieve inhoud bieden, innovatie stimuleren, digitaal onderzoek van de monastieke manuscripten bevorderen en kennis helpen vergaren, vermeerderen en verspreiden.
De kerncollectie van de overgeleverde middeleeuwse manuscripten van de bovengenoemde abdijen dateert uit de 7e tot de 15e eeuw. Zij worden allemaal algemeen erkend als Vlaamse topstukken.
Digitalisering van manuscripten in de Openbare Bibliotheek Brugge en in het Grootseminarie Ten Duinen
iGuana verwierf het contract om de kostbare middeleeuwse boeken en monastieke manuscripten in de Mmmonk-collectie professioneel te scannen en te digitaliseren. Ons team is dankbaar dat het de kans krijgt om mee te werken aan het Mmmonk-project en bij te dragen aan het behoud van Vlaams cultureel erfgoed. Als specialist in de digitalisering en instandhouding van culturele erfgoedcollecties met ruime ervaring in het scannen en digitaliseren van zeldzame, fragiele en kostbare boeken kon iGuana voor dit project diepgaande expertise, goed opgeleide medewerkers met kennis van de Metamorfoze richtlijnen en hoogwaardige scan- en digitaliseringsapparatuur beschikbaar stellen.
Digitalisering ter plaatse door speciaal opgeleide medewerkers van iGuana
Gezien de waarde, het historisch en cultureel belang en de fragiele staat van de manuscripten die iGuana moest digitaliseren en nog steeds aan het digitaliseren is, moesten zij ter plaatse in de Openbare Bibliotheek Brugge en het Grootseminarie Ten Duinen in Brugge worden gescand en gedigitaliseerd.
Voordat het eerste manuscript kon worden gedigitaliseerd, moest zowel het Mmmonk-team als iGuana’s projectteam uitvoerige voorbereidingen treffen. Zo moest, onder meer, elk van de manuscripten die voor digitalisering op basis van de “Checklist voor het digitaliseren van manuscripten” in aanmerking kwamen, worden beoordeeld, onderzocht en geselecteerd, moest de openingshoek worden bepaald en moesten ook veel ander voorbereidend werk, analyses en onderzoek worden verricht. Daarnaast moest de aan het project aangepaste scanapparatuur uitvoerig worden getest, geïnstalleerd en gekalibreerd.
Tot nu toe heeft iGuana 400 manuscripten / boeken gescand, goed voor 150.000 pagina’s. De digitalisering ervan verloopt volgens strikte protocollen in overeenstemming met de door Metamorfoze opgestelde conserveringsrichtlijnen.
Voorbeeld van gescande beelden van gedigitaliseerde manuscripten
Enkele van de gedigitaliseerde manuscripten zijn heel bijzonder. Hieronder ziet u gescande beelden van enkele van deze manuscripten. Wilt u meer weten over elk van deze prachtige manuscripten? Klik dan op de bijbehorende links en geniet van de schitterende beelden!
Installatie en kalibratie van een aangepaste Qidenus boekscanner
Voor het Mmmonk-project hebben de specialisten in digitalisering van cultureel erfgoed, de solution designers en onderhoudstechnici van iGuana een nieuwe Qidenus boekscanner ontworpen, geïnstalleerd en gekalibreerd die is aangepast aan de specifieke behoeften en eisen van dit project. iGuana heeft immers ruime ervaring in het installeren van speciaal ontworpen scanapparatuur op maat en het kalibreren ervan om te voldoen aan de Metamorfoze richtlijnen. Ook kon ons team rekenen op de ervaring van Qidenus op het vlak van wereldwijd toonaangevende V-vormige boekscanners om een op het project toegesneden scanner te ontwerpen.
Bij deze aangepaste Qidenus boekscanner zijn er geen mechanische onderdelen of glasplaat aanwezig. Hij is ook uitgerust met 2 high-end camera’s, een speciaal led-belichtingssysteem zonder UV- / IR-straling enz., allemaal om de heel delicate, oude materialen met alle nodige zorg te kunnen behandelen. Dankzij de speciale boekenwieg met een openingshoek van 100° en één horizontaal en één verstelbaar paneel worden de boeken perfect ondersteund bij diverse openingshoeken waardoor de fragiele banden van de manuscripten optimaal worden beschermd.
Beeldverslag op Focus WTV
Filmpje van het Mmmonk-project
Dit mooie informatieve filmpje dat op het YouTube-kanaal van de Openbare Bibliotheek Brugge is gepost en ook prominent aanwezig is op de website van Mmmonk toont een meer dan 700 jaar oud monastiek manuscript.
Het filmpje vertelt over ongeveer 734 manuscripten uit verschillende middeleeuwse abdijen in Vlaanderen die nu worden gedigitaliseerd en deel uitmaken van de uiterst kostbare collecties van de Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Ten Duinen in Brugge en het Bisdom Gent.
Deze manuscripten zullen worden verzameld in de rijke virtuele bibliotheek van Mmmonk en beschikbaar gesteld via IIIF. IIIF (International Image Interoperability Framework) is een set van open standaarden die cultureel-erfgoedinstellingen, archieven, musea, bibliotheken enz. helpt om gedigitaliseerde collecties te beheren en te delen.
Scannen van een manuscript door iGuana
Bekijk dit korte filmpje van het scanproces door iGuana dat het Bisdom Brugge heeft toegevoegd aan een artikel over de digitalisering van de manuscripten in het Grootseminarie Ten Duinen.
Aanverwante publicaties en extra lectuur
Voor meer informatie over de verschillende fasen van dit project kunt u de volgende artikelen lezen op de websites van de Openbare Bibliotheek Brugge, Mmmonk, Kerknet en het Bisdom Brugge:
.jpg)
